Zenuwstelsel en geest

Het zenuwstelsel is ons meest verfijnde orgaan. Het is als het ware het commandocentrum van ons lichaam. Ook onze zintuigen maken deel uit van ons zenuwstelsel.

Zintuigen en waarneming

Alle via de zintuigen binnenkomende informatie wordt via zenuwbanen naar de hersenen geleid, waar alle signalen worden gefilterd en geïnterpreteerd. In de hersenen vindt dan waarneming plaats.
Waarneming leidt in samenwerking met het geheugen tot bewustwording van je omgeving en maakt het mogelijk daarop te reageren. De hersenen maken het ook mogelijk dat je een geheel persoonlijke innerlijke beleving hebt en een gevoel van een “zelf”.

Centraal en perifeer zenuwstelsel

Het zenuwstelsel wordt onderverdeeld in een centraal zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) en een perifeer zenuwstelsel; de zenuwen die signalen van en naar het centrale zenuwstelsel leiden.
Het centraal zenuwstelsel kan worden beschouwd als de centrale processor en het perifere zenuwstelsel kun je vergelijken met de bekabeling.

Energie en brandstof

Het zenuwstelsel is voortdurend actief en heeft daarvoor veel energie nodig. Ongeveer een derde van alle brandstof en zuurstof die wij verbruiken gaat naar het zenuwstelsel. De brandstof voor het zenuwstelsel bestaat bijna geheel uit glucose. Een stabiele glucosespiegel in je bloed is daarom van groot belang voor het correct functioneren van je zenuwstelsel.

Naast glucose heeft ons zenuwstelsel ook behoefte aan de juiste hoeveelheden en soorten mineralen, vitaminen, vetzuren en aminozuren.

Je bent je hersenen!

In zekere zin “zijn” wij onze hersenen; we identificeren ons met de waarnemings- en denkprocessen en subjectieve belevingen die daar plaatsvinden. Maar je hersenen zijn ook gewoon een orgaan, net als je lever en je longen; een integraal onderdeel van je lichaam.
Als de hersenen uit balans raken kunnen ook je subjectieve belevingen veranderen en voel je je al snel psychisch “niet goed”. Zowel je mentale scherpte en alertheid als je stemming kunnen dan in kwaliteit achteruit gaan.

Die balansverstoringen kunnen een reactie zijn op stress of een reeks vervelende gebeurtenissen of omstandigheden. Maar ze kunnen ook het gevolg zijn van problemen elders in het lichaam of van een verkeerde voeding. Je hersenen zijn dus zowel gevoelig voor psychische als lichamelijke invloeden.

Overbelasting

Omdat je hersenen zo gevoelig zijn hebben ze sneller nog dan andere organen last van overbelasting, stress, roken, drinken, gifstoffen en slaapgebrek. En omdat je hersenen vele processen in je lichaam aansturen heeft een balansverstoring in de hersenen ook gevolgen voor hoe je lichaam functioneert. Zo kunnen makkelijk vicieuze cirkels ontstaan.  

Op die manier kun je dus stellen dat een gezond lichaam de geest gezond helpt te houden, maar andersom geldt dat ook.

Wat kun je zelf doen om je zenuwstelsel gezond te houden?

Alles wat goed is voor je lijf is ook goed voor je hersenen en alles wat goed is voor je hersenen is goed voor je lijf.

Dus als je algemeen gezond leeft en eet zal je zenuwstelsel daarvan profiteren. En als je zorgt voor een goed gebalanceerde psyche zal dat je hele lijf positief beïnvloeden.
Zo hebben zaken als meditatie, mindfulness en positieve affirmaties een helend effect op je hele lijf, inclusief je zenuwstelsel.

Maar ook een goede voeding, balans tussen inspanning en rust, voldoende slaap, voldoende beweging en het vermijden van toxische stoffen hebben een heilzaam effect op je zenuwstelsel.

Het is bekend dat veel bewegen voor heel veel zaken in je lichaam belangrijk is. Maar wist je dat joggen ook helpt tegen bepaalde vormen van depressie? En dat veel wandelen de kans op de ziekte van Alzheimer verkleint?

Een aantal tips:

• Zorg voor een goed gebalanceerde voeding (zie de aanbevelingen onder Spijsvertering ) Een voeding rijk aan groenten en fruit met veel antioxidanten werkt beschermend op het zenuwstelsel en de ogen
   
• Zorg voor balans tussen inspanning en ontspanning en pak stress aan
   
• Een brede interesse en het ontdekken van nieuwe dingen houden je hersenen jong
   
• Veel sociale contacten zijn ook goed voor je hersenen
   
• Veel bewegen (dagelijks minimaal 30 minuten flinke inspanning)
   
• Zorg voor een goede slaap; de hersenen hebben slaap nodig voor hun herstel
   
• Je hersenen bestaan voor een groot deel uit vet. De juiste vetzuren zijn daarom belangrijk voor het goed functioneren van je hersenen.
   
• Het zenuwstelsel is erg gevoelig voor verstoringen in de mineralenbalans. Zorg dat er altijd voldoende magnesium, kalium en calcium in de voeding zit. En natrium, maar daar hebben wij meestal wel genoeg van. Ook zink is van belang voor het normaal functioneren van je hersenen en je ogen.
   
• Vermijd roken, alcohol en druggebruik. Pas ook op met andere giftige stoffen, zoals oplosmiddelen.
   
• Er bestaan ook diverse plantaardige stoffen die kunnen helpen de balans in je hersenen te verbeteren.